Axiom VinGenChip là chip định kiểu gen chi phí thấp, được thiết kế đặc thù cho người Việt, dựa trên công nghệ microarray hiện đại, vừa được nhận giải 5 sao hạng mục Sản phẩm – Dịch vụ tại Giải thưởng Sao Khuê 2025.
Axiom VinGenChip (SNP chip) là sản phẩm công nghệ sinh học tiên tiến được thiết kế đặc biệt để tối ưu hóa chi phí giải mã gen, nâng cao hiệu quả nghiên cứu di truyền và hỗ trợ y học chính xác cho người Việt. Sản phẩm có khả năng phân tích hàng trăm nghìn biến thể di truyền (SNPs) trong một lần xét nghiệm, từ đó đưa ra những dự đoán nguy cơ bệnh lý và các đặc điểm di truyền của từng cá nhân.
VinGenChip là bước đột phá khi thay thế chip nhập khẩu đắt đỏ bằng công nghệ nội địa, giúp tối ưu chi phí và tăng hiệu quả nhờ thiết kế phù hợp với đặc điểm di truyền của người Việt. Sản phẩm được phát triển dựa trên kinh nghiệm và dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, đặc biệt là Dự án giải trình tự 1.000 hệ gen người Việt.
Theo đại diện GeneStory, VinGenChip là nỗ lực nâng cao chất lượng xét nghiệm gen, mở ra nhiều ứng dụng thiết thực trong chăm sóc sức khỏe và quản lý dân cư với chi phí hợp lý.
“Đây không chỉ là một sản phẩm công nghệ y sinh, mà còn là nền tảng xây dựng cơ sở dữ liệu gen đặc trưng cho người Việt, góp phần thúc đẩy y học chính xác và các ứng dụng khoa học đời sống trong nước,” ông Dương Ngọc Cường – Tổng Giám đốc GeneStory – chia sẻ.
Các ứng dụng chính của Axiom VinGenChip
Nhờ ứng dụng công nghệ microarray, nền tảng của VinGenChip giúp tiết kiệm chi phí lên tới 50% so với các dịch vụ hiện hữu, đồng thời tăng tính chính xác, phù hợp hơn với đặc trưng của người Việt, từ đó mở rộng cơ hội tiếp cận xét nghiệm gen cho người dân. Các ứng dụng chính của sản phẩm bao gồm:
Định danh cá nhân (HID): xác định biến thể gen đặc trưng cho xác định danh tính cá nhân, điều tra pháp y, tìm kiếm người mất tích.
Sàng lọc người mang gen bệnh (Carrier Screening): xác định biến thể gen gây bệnh hiếm đặc trưng của người Việt, giúp phát hiện người mang các gen bệnh di truyền như Thalassemia hay thiếu men G6PD.
Nhận dạng kháng nguyên bạch cầu người (HLA): xác định biến thể gen liên quan đến Kháng nguyên bạch cầu người (HLA) giúp xác định các HLA allele quan trọng trong các nghiên cứu miễn dịch, bệnh tự miễn, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và phát triển các phương pháp điều trị cá thể hóa.
Phân tích di truyền dược lý (PGX): xác định biến thể gen liên quan đến chuyển hóa thuốc, từ đó cá nhân hóa phác đồ điều trị và tối ưu hóa hiệu quả điều trị.
Tính toán chỉ số nguy cơ đa gen (Polygenic Risk Score – PRS): xác định biến thể gen đặc trưng của người Việt để xác định nguy cơ đa gen cho các bệnh phức tạp như tiểu đường, tim mạch, ung thư hoặc các rối loạn tâm thần; giúp nâng cao độ chính xác trong dự đoán nguy cơ, hỗ trợ phát hiện bệnh sớm và quản lý sức khỏe cá nhân hiệu quả hơn.
Phân tích biến thể gen đặc hiệu của quần thể (TAG-SNP): xác định kiểu gen biến thể đặc trưng cho cấu trúc bộ gen người Việt để đảm bảo tính toàn diện trong phân tích và nghiên cứu di truyền.
Khả năng ảnh hưởng tích cực của sản phẩm đến xã hội
Axiom VinGenChip mang lại nhiều lợi ích không chỉ trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của từng cá nhân, mà còn trở thành công cụ nền tảng cho các viện nghiên cứu, bệnh viện và các cơ sở y tế trong việc phân tích gen phục vụ dân số học, phát triển sản phẩm y sinh học mang tính cá thể hóa, tác động tích cực đến cộng đồng và hệ thống y tế Việt Nam. Với việc ứng dụng trong y học chính xác, sản phẩm này giúp:
Giảm chi phí xét nghiệm gen và nghiên cứu bằng cách tối ưu hóa việc chọn lọc các SNP quan trọng, phù hợp với đặc điểm di truyền của người Việt.
Tiếp cận khoa học công nghệ cao nhờ ứng dụng công nghệ sinh học và dữ liệu lớn hiện đại, cho phép người dùng trong nước tiếp cận những tiến bộ mới nhất trong y học chính xác và công nghệ phân tích dữ liệu di truyền, giúp cải thiện chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học trong nước nhằm không chỉ phục vụ chăm sóc sức khỏe, mà còn góp phần thúc đẩy nghiên cứu khoa học trong nước. Sản phẩm này cung cấp một công cụ nghiên cứu mạnh mẽ cho các nhà khoa học Việt Nam, giúp phát triển các mô hình y học chính xác và nâng cao năng lực nghiên cứu trong lĩnh vực di truyền học.
Axiom VinGenChip được xây dựng dựa trên nghiên cứu dữ liệu gen quy mô lớn từ Dự án 1000 hệ gen người Việt và các nghiên cứu tiên tiến trên thế giới. Công nghệ sinh học phân tử hiện tại: ứng dụng các công nghệ sinh học phân tử mới trong sản phẩm, cho phép tối ưu quy trình xét nghiệm, phân tích kết quả. Mô hình, thuật toán LmTag – phân tích dữ liệu để chọn lọc các biến thể đặc trưng, có tính đại diện cho quần thể người Việt. Mô hình đánh giá phân loại các biến thể di truyền có ý nghĩa thống kê ảnh hưởng tới đặc điểm tính trạng và bệnh tật trên người Việt. Danh sách, tập hợp các biến thể di truyền đảm bảo các mô hình chính xác cao trong định danh cá thể phục vụ nhận dạng con người, pháp y….
Axiom VinGenChip hỗ trợ cung cấp giải pháp cho những bài toán về an sinh xã hội, điển hình như dịch vụ định danh cá thể, nhằm phục vụ các hoạt động xác minh danh tính trong những hoàn cảnh như thiên tai, tai nạn, hỏa hoạn…, và góp phần xây dựng ngân hàng gen liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân.
Tại lễ trao giải Sao Khuê 2025, Axiom VinGenChip được xướng tên tại là giải thưởng xếp hạng 5 sao, góp phần là minh chứng cho năng lực công nghệ – khi người Việt làm ra công cụ phục vụ chính người Việt. Trong bối cảnh công nghệ gen đang bùng nổ trên thế giới, Genestory và Axiom VinGenChip đã ghi một dấu ấn đáng tự hào, mở đường cho sự phát triển bền vững và độc lập trong lĩnh vực y sinh học Việt Nam.
| Genestory – Tiên phong xây dựng hệ gen người Việt
Với đội ngũ các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực tin y sinh tại Việt Nam, GeneStory đã và đang nỗ lực làm chủ công nghệ và thuật toán phân tích gen. Trong năm 2024, GeneStory đã đủ điều kiện và đạt chuẩn để xét nghiệm, phân tích, tạo lập dữ liệu ADN phục vụ triển khai Luật căn cước dự án tích hợp thông tin ADN vào thẻ căn cước, đã được Bộ Công an thẩm định năng lực. Genestory là doanh nghiệp khoa học công nghệ tiên phong trong lĩnh vực giải mã gen và y học chính xác tại Việt Nam. Hiện Genestory đặt mục tiêu xây dựng bản đồ hệ gen người Việt, góp phần thúc đẩy nền y học tương lai – nơi mỗi cá nhân được chăm sóc sức khỏe theo chính kiểu gen của mình. |
