Sáng hôm nay 23/7/2024, nhân ngày lễ kỉ niệm ngày Thương binh – Liệt sĩ 27/7 sắp tới, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia đã diễn ra buổi Lễ biểu dương người có công với Cách mạng và Ra mắt ngân hàng gen (ADN) liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân liệt sĩ.
Chiến tranh đã qua đi gần 50 năm nhưng những di chứng, nỗi đau và mất mát do chiến tranh để lại vẫn còn day dứt trong lòng những người còn sống. Nhiều gia đình vẫn đau đáu mong ngóng đoàn tụ với người con, người anh/cha… – là những liệt sĩ đã nằm xuống dù cùng trên Đất Mẹ nhưng chưa phải nơi quê nhà.
Với sự phát triển của nền khoa học – công nghệ nước nhà, khoa học về gen đã chứng minh được tính chính xác trong việc định danh cá nhân, và tới đây là xác định trùng khớp thân nhân. Nếu xây dựng được một Ngân hàng gen (ADN) của thân nhân thì việc đối sánh trùng khớp sẽ thành 1 đối sánh n thay vì 1-1, giúp rút ngắn thời gian đối sánh, tăng tốc độ tìm kiếm lên rất nhiều.
Hiện tại, còn 500.000 liệt sĩ chưa xác định được thông tin đang nằm ở ngoài điều kiện môi trường khắc nghiệt, khiến cho ADN sẽ không còn nhiều và đủ chất lượng để phân tích. Trong khi đó, nhiều gia đình thân nhân liệt sĩ cũng không còn hoặc rất già yếu. Chính vì vậy, việc triển khai xây dựng Ngân hàng gen (ADN) liệt sĩ và thân nhân phục vụ xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin phải được thực hiện gấp rút, thực hiện luôn và ngay, nếu không sẽ không còn cơ hội.
Năm 2013, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã kí Quyết định số 150/QĐ-TTg còn gọi là Đề án 150 về Xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Tại kì họp thứ 6 Quốc Hội Khóa XV đã thông qua Luật Căn cước 26/2023/QH15 cho phép Bộ Công an thu thập thông tin sinh trắc học ADN của công dân theo yêu cầu. Điều này hỗ trợ cho việc xác minh và tìm kiếm thông tin về các liệt sĩ, đảm bảo khai thác dữ liệu công dân một cách đồng bộ, tiết kiệm, hiệu quả. Năm 2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã kết luận và giao Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an cùng các bộ ban ngành có liên quan khác đẩy nhanh tiến độ xãy dựng Cơ sở Dữ liệu Quốc gia về người có công với Cách mạng, và Cơ sở dữ liệu Quốc gia về liệt sĩ.
GeneStory hiện là đơn vị đầu tiên và duy nhất đủ tiêu chuẩn kỹ thuật và công nghệ do Bộ Công an đưa ra, để triển khai việc thu mẫu, phân tích dữ liệu gen phục vụ tích hợp thông tin sinh trắc học ADN vào Cơ sở dữ liệu Căn cước. Đồng thời, GeneStory cũng đang gấp rút đồng hành cùng Bộ Công an trong việc thu mẫu thân nhân liệt sĩ và đối sánh ADN liệt sĩ với ngân hàng gen thân nhân, nhằm tìm ra các trường hợp trùng khớp dữ liệu, góp phần mau chóng đưa các liệt sĩ về với gia đình.
Với tất cả trách nhiệm và lòng biết ơn dành cho những người đã hi sinh vì Tổ quốc, công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ chưa xác định được thông tin phải được triển khai thần tốc, chạy đua với thời gian. Việc xây dựng Dự án Cơ sở Dữ liệu Quốc gia về dân cư, triển khai Đề án 06 CP, triển khai ứng dụng ADN, xây dựng Ngân hàng gen (ADN) liệt sĩ chưa xác định thông tin và thân nhân liệt sĩ, là những bước chuẩn bị tốt nhất cho hành trình tìm kiếm, xác minh và đưa liệt sĩ về đoàn tụ với thân nhân và quê hương.
