Một năm Ngân hàng Gen: Hàng nghìn mẫu ADN và hành trình tri ân bằng khoa học

Sau 1 năm hoạt động, Ngân hàng Gen đã thu nhận hàng chục nghìn mẫu ADN từ thân nhân, giúp xác minh 16 liệt sĩ vô danh, mở ra hy vọng tìm lại người thân cho hàng trăm ngàn gia đình trên toàn quốc.

Ngân hàng Gen chưa xác định danh tính và thân nhân thành lập ngày 25/7/2024, là dự án đặc biệt nhân văn do Chính phủ chỉ đạo, Bộ Công an và các bộ ban ngành chủ trì, GeneStory là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực công nghệ sinh học tại Việt Nam triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ.

Đây là bước ngoặt lịch sử trong công tác đền ơn đáp nghĩa nhằm xoa dịu nỗi đau của hàng trăm ngàn gia đình, hàn gắn vết thương chiến tranh và quy tập hài cốt các anh hùng liệt sĩ về với đất mẹ, đồng thời thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia theo Đề án 06 của Chính phủ.

Thông qua công nghệ giám định ADN hiện đại được tích hợp trực tiếp vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Ngân hàng sẽ sàng lọc và kết nối ADN thân nhân với các hài cốt liệt sĩ vô danh, từ đó xác định chính xác danh tính của các liệt sĩ. Toàn bộ quá trình đều được triển khai bài bản, khoa học và bảo mật tuyệt đối theo tiêu chuẩn quốc tế.

Đặc biệt, toàn bộ chi phí liên quan đến việc thu mẫu, phân tích, đối sánh và trả kết quả đều miễn phí đối với các thân nhân liệt sĩ. Chi phí này đến từ sự hỗ trợ nhiệt tình và rất đáng trân trọng từ các doanh nghiệp trên cả nước thông qua chương trình xã hội hóa.

Sau 1 năm triển khai, đến nay Ngân hàng Gen đã thu nhận được hàng chục nghìn mẫu ADN từ thân nhân liệt sĩ tại 34 tỉnh thành trên cả nước, đạt 5% mục tiêu quốc gia là 1 triệu mẫu đến năm 2030. Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội thuộc Bộ Công An (C06) đã phối hợp với GeneStory và công an địa phương tổ chức hơn 600 buổi thu nhận lưu động đối với các thân nhân liệt sĩ già yếu, không di chuyển được và tổ chức thu mẫu tập trung tại các địa bàn. 16 liệt sĩ đã được khôi phục danh tính chính xác. Mỗi một cái tên là một hành trình nhân văn với giá trị không thể đo đếm bằng con số, mà bằng ký ức và niềm hy vọng kéo dài qua nhiều thế hệ.

Ngân hàng Gen là một dự án khoa học mang sứ mệnh lịch sử và ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Đằng sau con số 1,2 triệu liệt sĩ là khoảng 300.000 hài cốt chưa xác định được danh tính và gần 200.000 liệt sĩ đang nằm lại ở chiến trường xưa. Dự án là sự kết tinh giữa khoa học và đạo lý, giữa công nghệ và lòng biết ơn.”

Trong vai trò đơn vị công nghệ chủ lực, GeneStory đảm nhiệm toàn bộ quy trình thu nhận, giải mã, phân tích và đối sánh ADN của thân nhân liệt sĩ. Với năng lực xử lý 500.000 mẫu mỗi năm, GeneStory đóng vai trò hỗ trợ cho hệ thống Ngân hàng Gen Quốc gia đặt nền móng nghiên cứu y học chính xác, nghiên cứu bệnh học, dược lý di truyền và chính sách an sinh.

Giáo sư Vũ Hà Văn, nhà đồng sáng lập GeneStory chia sẻ: “ADN không chỉ là mã di truyền sinh học, mà còn là sợi dây nối liền quá khứ với hiện tại. Với những người tham gia dự án này, mỗi mẫu gen không đơn thuần là dữ liệu sinh học, đó là một phần linh hồn của dân tộc, là tiếng gọi trở về của những người đã ngã xuống vì đất nước. Công nghệ tiên tiến có thể giúp chúng ta lấy lại tên cho những nấm mộ vô danh, hồi sinh ký ức bị lãng quên, và khép lại những hành trình khắc khoải mong chờ qua nửa phần thế kỷ. Đó là cách mà các nhà khoa học của hôm nay có thể báo đáp công lao của những chiến sĩ đã hy sinh vì đất nước, với tất cả trách nhiệm và lòng biết ơn.”

Dưới sự chỉ đạo, chủ trì của Chính phủ, các Bộ ban ngành, GeneStory tự hào đóng góp một phần nhỏ trong Dự án Ngân hàng Gen Quốc gia, giúp xác định danh tính liệt sĩ, đưa những anh hùng đã hi sinh vì tổ quốc trở về đất mẹ. Dự án không chỉ là công trình khoa học mang tầm quốc gia, mà còn là biểu tượng cho lòng tri ân sâu sắc của dân tộc Việt Nam với những anh hùng đã ngã xuống vì hòa bình và độc lập của Tổ quốc./.